วุฏฺฐานิ โหนฺติ ฯ ทารูนิปีติ เคหาทีนํ กตตฺตา ตโต อวสิฏฺฐ-
ทารูนิ ฯ เอเตสนฺติ เอเตสํ ยถาวุตฺตทารูนํ ฯ เตสํ อารกฺขฏฺ-
ฐานนฺติ เตสํ อรญฺญปาลานํ ฐิตฏฺฐานํ ฯ เทหีติ วุตฺเต ทาตพฺพ-
เมวาติ เอตฺถ เทหีติ วุตฺเต ทสฺสามีติ อาโภคสมฺภวโต เทหีติ
อวุตฺเต อทตฺวาปิ คนฺตุํ วฏฺฏติเยว ฯ คนฺตุํ เทถาติ คมนํ เทถ ฯ
อทิสฺวา คจฺฉติ ภณฺฑเทยฺยนฺติ ยทิ สุทฺธจิตฺเตน คจฺฉติ ภณฺฑ-
เทยฺยํ ฯ ยตฺถ กตฺถจิ นีตานมฺปิ ทารูนํ อรญฺญสามิกานํเยว สนฺต-
กตฺตา สุทฺธจิตฺเตน นิกฺขนฺโตปิ ปุน เถยฺยจิตฺตํ อุปฺปาเทตฺวา คจฺฉติ
ปาราชิกเมวาติ วทนฺติ ฯ
[94]

อุทกฏฺฐกถา

ยํ ฯ มหากุจฺฉิกา อุทกปาฏิ อุทกมณิโก ฯ
สเมขลา ปาฏิ อุทกมณิโกติปิ วทนฺติ ฯ ตตฺถาติ เตสุ ภาชเนสุ ฯ
นิพฺพหนอุทกนฺติ มโหทกํ อาคนฺตฺวา ตฬากมริยาทํ มา ฉินฺทีติ
ตฬากรกฺขณตฺถํ ตสฺส เอกปสฺเสน วิสฺสชฺชิตอุทกํ ฯ นิทฺธมนตุมฺ-
พนฺติ สสฺสาทีนํ อตฺถาย อุทกนิกฺขมนมคฺคํ ฯ มริยาทํ ทุพฺพลํ
กตฺวาติ อิทํ อวสฺสจฺฉินฺทนสภาวทสฺสนตฺถํ ภณฺฑเทยฺยวิสยทสฺสนตฺ-
ถญฺจ วุตฺตํ ฯ มริยาทํ ทุพฺพลํ อกตฺวาปิ ยถาวุตฺตปฺปโยเค กเต
มริยาทํ ฉินฺทิตฺวา นิกฺขนฺตอุทกคฺฆานุรูเปน อวหาเรน กาเรตพฺพ-
เมว ฯ อนิคฺคเตติ อนิกฺขมิตฺวา ตฬากสฺมึเยว อุทเก ฐิเต ฯ
อสมฺปตฺเต วาติ ตฬากโต นิกฺขมิตฺวา มหามาติกายเอว ฐิเต ฯ
[ ม. ป. 93 ส. ป. 415-9 ]

อนิกฺขนฺเตติ ตฬากโต อนิกฺขนฺเต อุทเก ฯ สุพทฺธาติ ภณฺฑเทยฺยมฺปิ
น โหตีติ อธิปฺปาโย ฯ เตนาห นิกฺขนฺเต พทฺธา ภณฺฑเทยฺยนฺติ ฯ
ตฬากโต นิกฺขมิตฺวา ปเรสํ ขุทฺทกมาติกามุขํ อปาปุณิตฺวา มหา-
มาติกายํเยว ฐิเต พทฺธา เจ ภณฺฑเทยฺยนฺติ อตฺโถ ฯ อนิกฺ-
ขนฺเต สุพทฺธา นิกฺขนฺเต พทฺธา ภณฺฑเทยฺยนฺติ หิ อิทํ ทฺวยํ
เหฏฺฐาวุตฺตวิกปฺปทฺวยสฺส ยถากฺกเมน วุตฺตํ ฯ นตฺถิ อวหาโรติ
เอตฺถ อวหาโร นตฺถิ ภณฺฑเทยฺยมฺปน โหตีติ เกจิ วทนฺติ ฯ
ตฬากคตอุทกสฺส สพฺพสาธารณตฺตา ตํ อยุตฺตํ วิย ทิสฺสติ ฯ
อนิกฺขนฺเต สุพทฺธาติ อิมินา จ อฏฺฐกถาวจเนน น สเมติ ฯ วตฺถุํ
ฯเปฯ น สเมตีติ เอตฺถ ตฬากคตอุทกสฺส สพฺพสาธารณตฺตา
อปริคฺคหิตํ อิธ วตฺถุนฺติ อธิปฺปาโย ฯ
[95]

ทนฺตกฏฺฐกถา

ยํ ฯ ตโต ปฏฺฐาย อวหาโร นตฺถีติ
ยถาสุขํ ภิกฺขุสงฺโฆ ปริภุญฺชตูติ ยถาสุขํ ปริโภคตฺถาย ฐปิตตฺตา
วสฺสคฺเคน อภาเชตพฺพตฺตา อรกฺขิตพฺพตฺตา สพฺพสาธารณตฺตา จ
อญฺญํ สงฺฆิกํ วิย น โหตีติ เถยฺยจิตฺเตน คณฺหนฺตสฺสาปิ นตฺถิ
อวหาโร ฯ วตฺตนฺติ ทนฺตกฏฺฐคฺคหเณ วตฺตํ ฯ อิทานิ ตเทว
วตฺตํ ทสฺเสนฺโต โย หีติอาทิมาห ฯ ปุน สามเณรา อาห-
ริสฺสนฺตีติ เกจิ เถรา วเทยฺยุนฺติ โยเชตพฺพํ ฯ
[96]

วนปฺปติกถา

ยํ ฯ อุชุกเมว ติฏฺฐตีติ รุกฺขภาเรน กิญฺจิ-
[ ม. ป. 93 ส. ป. 419-20 ]